Ένας outsider του εγχώριου κινηματογράφου, ο Δημήτρης Αθανίτης, επιστρέφει με την καινούργια του ταινία, «Τρεις μέρες ευτυχίας».
Ένα φιλμ παράτολμο, σιωπηρό, βασισμένο στο βλέμμα και το σώμα.
Ένα φιλμ παράτολμο, σιωπηρό, βασισμένο στο βλέμμα και το σώμα.
από τον Νίκο Κουρμουλή / ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ
Τρεις διαφορετικές μεταξύ τους γυναίκες, ενώνουν τις διαδρομές τους με τέτοιο τρόπο ώστε η κάθε μία να μην ξέρει ότι η άλλη είναι το μοιραίο πρόσωπο στην ζωή της. Πρωταγωνιστούν: Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Κατερίνα Φωτιάδη, Νικολίτσα Ντρίζη, Ερρίκος Λίτσης, Δημήτρης Αγαρτζίδης. Η ταινία έκανε πρεμιέρα την Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο του 17ου Διεθνούς φεστιβάλ κινηματογράφου της Αθήνας, Νύχτες Πρεμιέρας.
ΕΡ: Πως ξεκίνησε η ιδέα του φιλμ
ΑΠ: Ξεκίνησε πολύ παλιά και στην πορεία προσαρμόστηκε στις καταστάσεις. Μια βασική ιδέα ήταν αυτό που ζούμε σήμερα, πως το βιώνουν 3 διαφορετικά πρόσωπα. Κατέληξα σε 3 γυναίκες, διότι η θέση της γυναίκας είναι περίεργη. Μοιάζει να έχει ανέβει, να έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά στις γυναίκες δεν χαρίζεται τίποτα. Ζουν πολύ πιο έντονα τις αποφάσεις που παίρνουν. Και νομίζω πως είναι πολύ πιο δραματικά πρόσωπα. Βλέπουμε πάνω τους ανάγλυφα τα αποτελέσματα της κρίσης που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και κρίση αξιών.
ΕΡ:Ποια ήταν τα ερεθίσματα
ΑΠ:Ξεκίνησα από τρεις διαφορετικές ιστορίες. Από πρόσωπα τελείως διαφορετικά μεταξύ τους, από τρεις διαφορετικές κοινωνικές τάξεις,(μια λούμπεν ρωσίδα, μια αστή φοιτήτρια, μια μικροαστή υπάλληλος) και στην πορεία τις συνέδεσα με έναν τρόπο καθοριστικό. Τα πρόσωπα, καταλήγουν το ένα να επηρεάζει την ζωή του άλλου. Η πρόκληση εδώ είναι διπλή: πρώτον, ξεπερνάς το ατομικό, ξεφεύγοντας από μια απλή ιστορία και το δεύτερον είναι αυτές οι τυχαίες συναντήσεις των προσώπων και κυρίως το ότι κάποιος άλλος που δεν τον ξέρεις, καθορίζει την ζωή σου. Αυτό με γοητεύει. Τις έχω βάλει να συναντιόνται με τέτοιο τρόπο ώστε η κάθε μία να μην ξέρει ότι η άλλη είναι το μοιραίο πρόσωπο στην ζωή της. Είναι 3 πρόσωπα που παλεύουν για την ευτυχία, όπως την αντιλαμβάνονται αυτά.
ΕΡ:Οι πρωταγωνίστριες
ΑΠ: Η Ιρίνα, είναι μια Ρωσίδα που αναγκάζεται να κάνει την πόρνη. Σκοπεύει να φύγει στον Καναδά. Να αλλάξει ζωή. Αυτό, αποτελεί την ευτυχία της. Όμως η «οικογένεια» στην οποία ανήκει, δεν έχει την ίδια γνώμη. Η δεύτερη κοπέλα, η Βέρα, είναι από τελείως διαφορετική τάξη. Είναι μια ευκατάστατη φοιτήτρια και έχει την αίσθηση ότι ζει σε μια ευτυχισμένη οικογένεια. Έρχονται τα γεγονότα έτσι, που ανακαλύπτει τι πραγματικά συμβαίνει. Η τρίτη η Άννα, είναι μια υπάλληλος σε βιβλιοπωλείο η οποία ετοιμάζεται να παντρευτεί και το φάντασμα της δικιάς της οικογένειας, μιας διαλυμένης οικογένειας, έρχεται να ταράξει αυτό που πρόκειται να γίνει.
ΕΡ: Η οικογένεια, σαν βασική προϋπόθεση κοινωνικής ευτυχίας, αποτελεί τελικά μια αυταπάτη
ΑΠ: Νομίζω ότι η ελληνική οικογένεια είναι πραγματικά, πηγή δυστυχίας. Βλέποντας αυτό που γίνεται γύρω μας σήμερα, που είναι αποτέλεσμα δεκαετιών, νομίζω ότι η οικογένεια έχει παίξει καθοριστικό ρόλο. Στην Ελλάδα η οικογένεια έχει υποκαταστήσει την κοινωνία. Καταλήγει να είναι ο συνδυασμός μιας σειράς από μικρές νησίδες που είναι οι οικογένειες. Κάθε μια στον μικρόκοσμο της. Στο ότι έχουμε φτάσει σε 3 πολιτικές οικογένειες να κάνουν κουμάντο, πιστεύω πως είναι η ενδεικτική καρικατούρα αυτού που συμβαίνει σε βάθος. Η οικογένεια είναι ο βασικός διαμορφωτής της παιδείας και όχι το σχολείο. Αυτή η συνεχή μετάθεση των προβλημάτων σε ένα αόρατο κράτος που εν είδη Θεού θα τα λύσει όλα και όλοι απαιτούν κάτι, εκτός του ότι είναι αβάσιμο είναι και ύποπτο, διότι ουσιαστικά οδηγεί στην αποποίηση των ευθυνών.
ΕΡ:Το σεξ, τι ρόλο παίζει στην ταινία
ΑΠ:Ομολογώ ότι το σεξ είναι ουσιαστικό συστατικό της ζωής. Πιο εύστοχα, θα έλεγα ο έρωτας. Δεν μπορώ να φανταστώ την απουσία του σε μια ιστορία οργανική που θα με αγγίξει. Πιστεύω ότι η απουσία του, οδηγεί σε καταστάσεις ευνουχισμένες. Ειδικά ο έρωτας, παραπέμπει στην συνέχεια της ζωής. Γι αυτό τον λόγο είναι σημαντικές οι γυναίκες. Ο έρωτας είναι κάτι πάρα πολύ δυνατό και δεν μπορώ να μπω στην διαδικασία της απομόνωσης των συστατικών του ( π.χ σεξ, αγάπη). Οι γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν πιο ακραίες αντιφάσεις, οι επιλογές τους είναι απείρως πιο δύσκολες και οδυνηρές από αυτές των αντρών. Ιντριγκάρομαι όταν οι γυναίκες δεν καταπίνουν τις επιβαλλόμενες νόρμες της κοινωνίας.
ΕΡ:Η ταινία σου έχει μια υποβλητική διάσταση. Οι ήρωες αντιδρούν στα τεκταινόμενα εσωστρεφώς.
ΑΠ:Το σινεμά είναι μια διεθνής γλώσσα. Με την σιωπή, τα πρόσωπα μπορούν να εκφραστούν μέσα από τις καταστάσεις και το βλέμμα. Με ενδιαφέρει το εκτός κάδρου πεδίο, διότι είναι αυτό που μπορεί να μας προκαλέσει σαν θεατές και μέσα από την διαδικασία της αφαίρεσης να έχεις ένα αντικείμενο πιο πλούσιο, πιο πολύπλοκο. Βάζεις έτσι τον θεατή σε μια εγρήγορση. Το σινεμά που με ενδιαφέρει είναι αυτό που σε ταξιδεύει. Δεν μπορεί να είναι απλά μια διάλεξη, ένα εγκεφαλικό πράγμα. Στην ταινία μου για παράδειγμα δεν υπάρχουν καλοί-κακοί. Οι ηρωίδες μου ενώ υποφέρουν, δεν είναι άγγελοι. Η ταινία μέσα από την αφαίρεση, δεν προσδοκά να βάλει τον θεατή στην αναπαυτική θέση του «καλού» και να απενοχοποιηθεί. Για μένα οι «3 μέρες ευτυχίας» είναι μια αισιόδοξη ταινία. Όσο και αν ακούγεται παράδοξο, όταν αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα, όταν κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέφτη ακόμη και αν σου προκαλεί φόβο, δεν μπορεί παρά να προχωρήσεις. Αυτό είναι αισιόδοξο. Τι άλλο θα μπορούσε να είναι δηλαδή, να είσαι στρουθοκάμηλος; Να υψώσεις μια ροζ σημαία πιστεύοντας ότι όλα είναι καλά ενώ βουλιάζεις; Αυτό είναι πρέζα.
-ΕΡ:Από τι παρακινείσαι για να γεννήσεις και να λες ιστορίες μέσα από εικόνες
ΑΠ:Παίρνω ερεθίσματα από αντιδιαμετρικούς χώρους. Η συνάντηση των αντιθέτων, ανάβει τους σπινθήρες. Παρακινούμαι μέσα από την επαφή με το πρωτογενές υλικό, τους ανθρώπους. Με τους ήρωές μου έχω μια περίεργη σχέση. Βρίσκω τα πρόσωπα, κάτω από συνθήκες που δεν είναι τόσο προφανής. Έχω καταλήξει πως με κάποιο μαγικό τρόπο τα συναντάς. Για μένα το σινεμά είναι προέκταση της ζωής μου. Από την μια μεριά το αντιμετωπίζω απολύτως επαγγελματικά, από την άλλη είναι τρόπος ζωής. Δεν μπορώ να φανταστώ το εκτός. Ακόμη και όταν δεν γυρίζω, σκέφτομαι εικόνες, πλάθω ιστορίες. Δεν πιστεύω στην τέχνη υποκατάστατο. Δηλαδή κάνω μια απλοϊκή ζωή και μέσα από το σινεμά ζω τα φαντάσματα μου. Το σινεμά είναι μια υπέρβαση της ζωής που ζεις και αυτή σαν μια υπέρβαση του σινεμά που κάνεις.
ΕΡ:Η ταινία έχει μια δυνατή αίσθηση εντοπιότητας.
ΑΠ:Έχω περπατήσει την πόλη και έχω έρθει σε επαφή με τους ανθρώπους της. Η τέχνη θέλει την συγκατάθεση μας, πάντα. Δεν μπορείς να βάλεις έτσι, μια συμφωνία του Μπετόβεν και να πέσει ο κόσμος ξερός. Το αντίθετο θα συμβεί. Με ιντριγκάρει ένα σινεμά που μπορεί να έχει πολλές διαστάσεις και άποψη. Μου αρέσει ένα σινεμά που εκκινεί από μια συγκεκριμένη βάση και να απευθύνεται στον κόσμο. Η λειτουργία της τέχνης για μένα είναι η υπέρβαση. Ενώ η ταινία ξεκινά από ένα ρεαλισμό, που εξάλλου δεν εγκαταλείπω ποτέ, επιχειρεί μια σειρά υπερβάσεων. Η τέχνη τελικά είναι μυστήριο.
ΕΡ:Με τον κινηματογραφικό νόμο που βρισκόμαστε σήμερα
ΑΠ:Είμαστε στην ύπαρξη ενός νόμου, όμως στην πράξη υπάρχει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Το ΕΚΚ φέτος δεν θα παράγει καμία ταινία. Τα ελάχιστα που έχει πάρει θα δοθούν σε αυτά που χρωστάει. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα και αυτό θα φανεί τα επόμενα χρόνια. Είμαι ένας από αυτούς στους οποίους χρωστάει. Ναι μεν υπάρχει κρίση, το καταλαβαίνω, αλλά όταν μια τέχνη προβάλλει την Ελλάδα παντού με έναν μοντέρνο τρόπο, παίρνει διακρίσεις, πηγαίνει στα Όσκαρ, να την πετάς σαν κλοτσοσκούφι στο πουθενά. Και την ίδια στιγμή να επιδοτούνται εισαγόμενες παραστάσεις, ιδρύματα που δεν παράγουν καθόλου πολιτισμό, προωθώντας έτσι μια λογική μεταποίησης. Θα σου πω ότι τα λεφτά που έχω πάρει και για τις έξι ταινίες, είναι τα λεφτά που παίρνει μια μέση ελληνική ταινία. Δεν είναι μόνο το θέμα των χρημάτων, αλλά το θέμα της στάσης. Επειδή η ταινία μου κάνει πρεμιέρα στο φεστιβάλ Αθηνών, δεν το δέχεται η Θεσσαλονίκη. Η ταινία μου δεν είναι στο διαγωνιστικό, αλλά στο τμήμα του Πανοράματος. Μιλάμε για τον απόλυτο παραλογισμό. Σε ένα κρατικό φεστιβάλ που επενδύονται ελληνικά λεφτά, πρέπει να προβάλεις το προϊόν σου, να το εξαγάγεις και να το απλώσεις στην αγορά. Στη Θεσσαλονίκη λοιπόν επιδοτούνται για να κάνουν εισαγωγές.
ΕΡ:Είναι δομικό πρόβλημα του κράτους ότι ο πολιτισμός είναι στην άκρη
ΑΠ:Σαφώς και είναι δομικό πρόβλημα. Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει την διαφορά ανάμεσα στο ζην και στο ευ ζην. Πρέπει να ξανασκεφτούμε σοβαρά κάποια πράγματα και ο πολιτισμός να πάρει έναν δρόμο. Κακά τα ψέματα ο πολιτισμός είναι απαξιωμένος, γιατί κλοτσοσκούφι έχουν γίνει οι αξίες μας. Έχουμε μάθει στην ευκολία, που μας οδηγεί στο βούλιαγμα.
ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΜΟΥΛΗΣ
Ο Κόσμος του Επενδυτή, Σάβαττο 17-Κυριακή 18/92011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου