THE RISK OF INERTIA
THREE DAYS HAPPINESS
Elie Castiel, Montreal, SÉQUENCES 277 | Mars-Avril 2012,
THREE DAYS HAPPINESS
Elie Castiel, Montreal, SÉQUENCES 277 | Mars-Avril 2012,
We know Dimitri Athanitis, from 2000+1 Shots, a severe, desperate,
claustrophobic film, which imprisons its characters without any possibility of
communication, in the existential labyrinths of a century that rises without
reference points. A film that was also a carnal representation of Athens, a disturbed city,
devoid of soul.
Eleven years later, this Greek city remains still disincarnated, surrealistic,
depressing, extending its tentacles stealthily, silently, without any consolation
for her residents. Undoubtedly influenced by the economic crisis affecting the
country, Athanitis highlights an inhospitable urban environment, where
relationships are moving between confrontation and anger. Although inertia is
dangerous, although they should act quickly, the characters influenced by the
environment, they seem incapable to engage situations. However they make an
effort.
Three young
women are at the heart of this story: Irina, Anna and Vera. The first is a prostitute,
whose dream is to move to Canada
to change her life. The second, a saleswoman in a bookshop, wants to get
married to overcome her family’s trauma. And the third, a literature student,
discovers the secrets of her parents, secrets that will influence her behavior.
Around them, other women and men, lovers, customers, spouses, fathers, pimps and detectives.
Everything here is on exchange: they sell their bodies for money, they are given
to secure a future in an unknown world, they are sacrificed for a piece of
happiness, however uncertain it might be.
The direction, as in 2000+1 Shots, it is icy. Willfully. It reflects
the psychology and actions of persons trapped in situations that exceed them. Because
the Three
Days of Happiness do not try to be realistic. The film chooses to
highlight the instinctive, the snapshot, what we do not see, what we perhaps
imagine. Once more, Athanitis takes advantage of the unsaid, the silence, the
comprehensive short sequences. A worthy Bresson’s student, gives a symbolic
meaning to objects (mirrors, tables, doors, windows, bridges, tunnels,
corridors) and the body (hands, fingers, neck, shoulders, embraced bodies,
eyes), assigning to them an aptly narrative character. From Bergman, the young
director has been inspired the long shots on faces, the accuracy of tone, the
mirror games and the melancholic atmosphere.
The three young women, each one from her own side, experience intense conflict
while trying to overcome harsh psychological pressure. Irina is in love with
Misa, the one that passes her to customers, but she can not forget her dream to
move to Canada,
against the dangerous ties with her patrons. Anna is in love, she knows that
her boyfriend could cheat but she still wavers before the plunge. They are
different but they share two things: they are young and their problems have to do
with their families. Thus, the film with this meaningful title, essentially
revolves around this social institution, its different versions according to
different social classes, its imperfections and means of survival. And speaking
of family, the film also talks about the physical body and its transformations, about the masks we wear by
force and those who would never remove. These exposed bodies also refer to the
city and space. Filmed entirely in a dark blue tone, the whole film gives a
vampire’s sensation.
The beginning and end of the film make a fundamental question: "How
can we give shape to something that does not exist?" The real and the
unreal, seem to be confused in Athanitis. The real life and thus happiness, is
what we do not see. How long can this happiness last, one hour a day or a
lifetime; Questions on which the director does not give any answer, in a severe,
desperate film, with no outcome. But through that, the film reflects a society
where personal relationships are totally influenced by money, family liaisons,
love and the inescapable influence of the city.
Through this point of view, Three Days Happiness is a political film,
worthy of representative of a current
Greek wave, which rejecting any artificial, forces a questioning of
the world.
Τρεις Μέρες Ευτυχίας
Ο κίνδυνος της αδράνειας
Elie Castiel, SEQUENCES , Montreal
Του Δημήτρη Αθανίτη, τον οποίο γνωρίζουμε απο τις 2000+1 Στιγμές, μια σπουδαία ταινία, αγωνιώδη, κλειστοφοβική, με χαρακτήρες παγιδευμένους και χωρίς καμία δυνατότητα επικοινωνίας στους υπαρξιακούς λαβυρίνθους ενός αιώνα, που ανατέλλει χωρίς σημεία αναφοράς. Μια ταινία που ήταν όμως και η σαρκική αναπαράσταση της Αθήνας, μιας πόλης διαταραγμένης, χωρίς ψυχή.
Έντεκα χρόνια αργότερα, η ελληνική αυτή πόλη παραμένει το ίδιο εξωπραγματική, σουρεαλιστική, καταθλιπτική, επεκτείνοντας τα πλοκάμια της ύπουλα, αθόρυβα, χωρίς καμία παρηγοριά για τους κατοίκους της. Αναμφίβολα επηρεασμένος απο την οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα, ο Αθανίτης προβάλει ένα αφιλόξενο αστικό περιβάλον όπου οι σχέσεις κινούνται ανάμεσα στην αντιπαραθέση και την οργή. Αν και η αδράνεια είναι επικίνδυνη, αν και πρέπει να δράσουν γρήγορα, οι χαρακτήρες επηρεασμένοι από το περιβάλλον δείχνουν να μην μπορούν να κινήσουν τις καταστάσεις. Παρόλα αυτά προσπαθούν.
Στο επίκεντρο αυτής της ιστορίας βρίσκονται τρεις νεαρές γυναίκες: η Ιρίνα, η Άννα και η Βέρα. Η πρώτη είναι μια πόρνη, της οποίας το όνειρο είναι να μετακομίσει στον Καναδά για να αλλάξει την ζωή της. Η δεύτερη, πωλήτρια σε ένα βιβλιοπωλείο, θέλει να παντρευτεί για να ξεπεράσει τα τραύματα της προβληματικής της οικογένειας. Και η τρίτη, φοιτήτρια λογοτεχνίας, ανακαλύπτει τα μυστικά των γονιών της, μυστικά που θα επηρεάσουν την συμπεριφορά της. Γύρω τους, γυναίκες και άντρες, εραστές, πελάτες, σύζυγοι, πατέρες, προαγωγοί και ντετέκτιβς. Όλα εδώ είναι θέμα ανταλλαγής: πωλούν το σώμα τους για το χρήμα, δίνονται για να εξασφαλίσουν ένα μέλλον σε έναν άγνωστο κόσμο, θυσιάζονται για ένα κομμάτι ευτυχίας, όσο αβέβαιο κι αν είναι αυτό.
Η σκηνοθεσία, όπως και στις 2000+1 Στιγμές, είναι παγερή. Ηθελημένα. Αντικατοπτρίζει την ψυχολογία και τις δράσεις προσώπων εγκλωβισμένων σε καταστάσεις που τα υπερβαίνουν. Γιατί οι Τρεις Μέρες Ευτυχίας δεν προσπαθούν να κάνουν ρεαλισμό. Η ταινία επιλέγει να προβάλλει το ενστικτώδες, το στιγμιότυπο, αυτό που δεν βλέπουμε, αυτό που μπορούμε ίσως, να φανταστούμε. Ο Αθανίτης αξιοποιεί και πάλι το ανείπωτο, την σιωπή, τις περιεκτικές σύντομες σεκάνς. Ως άξιος μαθητής του Μπρεσόν, προσδίδει μια συμβολική σημασία στα αντικείμενα, (καθρέπτες, τραπέζια, πόρτες, παράθυρα γέφυρες, σήραγγες, διαδρόμους) αλλά και στο σώμα (χέρια, δάχτυλα, λαιμό, ώμους, σώματα αγκαλιασμένα, βλέμματα) τους αναθέτει έναν χαρακτήρα εύστοχα αφηγηματικό. Από τον Μπέργκμαν, ο νεαρός σκηνοθέτης έχει εμπνευστεί τα μεγάλα πλάνα των προσώπων, την ακρίβεια του τόνου, τα παιχνίδια του καθρέπτη και την μελαγχολία της ατμόσφαιρας.
Οι τρεις νεαρές γυναίκες, κάθε μια απο την πλευρά της, βιώνουν έντονες συγκρούσεις και παράλληλα προσπαθούν να ξεπεράσουν την σκληρή ψυχολογική πίεση που δέχονται. Η Ιρίνα είναι ερωτευμένη με τον Mίσα, αυτόν που την δίνει στους πελάτες αλλά δεν μπορεί να ξεχάσει το όνειρο της να μετακομίσει στον Καναδά, κόντρα σ΄αυτά που την δένουν επικίνδυνα με τους προστάτες της. Η Άννα είναι ερωτευμένη, γνωρίζει οτι ο φίλος της θα μπορούσε να την απατήσει αλλά συνεχίζει να αμφιταλαντεύεται πριν πάρει την μεγάλη απόφαση. Είναι διαφορετικές αλλά έχουν κοινά δύο στοιχεία: είναι νέες και το προβλήμα τους έχει σχέση με την οικογένεια. Ετσι, η ταινία με αυτόν τον γεμάτο νόημα τίτλο, περιστρέφεται ουσιαστικά γύρω από αυτόν τον κοινωνικό θεσμό, τις διαφορετικές εκδοχές του ανάλογα με τις κοινωνικές τάξεις, τις ατέλειες του και τα μέσα επιβίωσης του. Και μιλώντας για την οικογένεια, μιλά επίσης για το φυσικό σώμα, τους μετασχηματισμούς του ανάλογα με τις καταστάσεις, τις μάσκες που φορά με το ζόρι κι εκείνες που δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση να του αφαιρέσουν. Αυτά τα εκτεθειμένα σώματα παραπέμπουν επίσης στην πόλη και τον χώρο. Γυρισμένο ολόκληρο σε ένα σκούρο μπλε τόνο, το φιλμ αποκτά μια βαμπιρική διάσταση.
Η αρχή και το τέλος της ταινίας θέτουν ένα θεμελιώδες ερώτημα: «Πως μπορούμε να δώσουμε σχήμα σε κάτι που δεν υπάρχει;» Το υπαρκτό και το μη αντιληπτό, φαίνονται να συγχέονται στον Αθανίτη. Η αληθινή ζωή-και κατ'επέκταση η ευτυχία- είναι αυτό που δεν βλέπουμε. Πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσει αυτή η ευτυχία, μια ώρα, μια μέρα, ή μια ζωή? Ερωτήσεις στις οποίες ο σκηνοθέτης δεν δίνει καμιά απάντηση, σε μια ταινία αυστηρή, απελπισμένη, χωρίς έκβαση, που όμως με τον τρόπο αυτό αντικατοπτρίζει μια κοινωνία όπου οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι απόλυτα επηρεασμένες από το χρήμα, τις οικογενειακές σχέσεις, τον έρωτα και την αναπόδραστη επίδραση της πόλης.
Από αυτή την άποψη, οι Τρεις Μέρες Ευτυχίας είναι μια ταινία πολιτική, άξια εκπρόσωπος ενός σύγχρονου ελληνικού ρεύματος, το οποίο απορρίπτοντας οτιδήποτε τεχνητό, ωθεί σε μια αμφισβήτηση του κόσμου.
Elie Castiel, SEQUENCES 277, Mars Avril 2012, Montreal
30 ARRÊT SUR IMAGE | Hors-champ
Three Days Happiness
Péril en la
demeure, Élie Castiel
De Dimitris
Athanitis, nous ne connaissions que 2000 + 1 Shots (Dhio hiliades kai
mia stigmes, 2000), un film grave, angoissant, claustrophobe, emprisonnant ses
personnages sans aucune possibilité de communion dans les labyrinthes
existentiels d’un début de siècle dépourvu de repères. Mais le film était aussi
la représentation charnelle d’une ville, Athènes, dérangeante, dénuée d’âme.
Onze ans plus
tard, la cité grecque est restée la même, aussi désincarnée, surréaliste,
déprimante, étendant ses tentacules sournoisement, à la dérobée, sans se
laisser amadouer par ses habitants. Sans doute grandement influencé par les
malheurs économiques qui s’abattent sur son pays, Athanitis montre un milieu
urbain inhospitalier, où les rapports entre individus se mesurent en
confrontations et états d’âme exaspérants. S’il y a péril en la demeure, s’il
faut agir rapidement, les personnages, eux, se laissent influencer par la
morosité ambiante .l’absence de tension semble les empêcher de faire bouger les
choses. Et pourtant ils essaient.
Au coeur de cette histoire, il y a trois jeunes
femmes :
Rina, Anna et Vera. La première se prostitue et ne
rêve que de s'installer au Canada
pour changer de vie. La deuxième, vendeuse dans une librairie, souhaite se
marier pour oublier les problèmes de sa famille dysfonctionnelle. Et la
troisième, étudiante en littérature, apprend des secrets au sujet de ses
parents, secrets qui vont influencer son comportement. Autour d’elles, d’autres
femmes et des hommes, des amants, des clients, des maris, des pères, des
proxénètes, des enquêteurs. Tout ici est question d'échange : vendre son corps
pour de l'argent, se donner pour s’assurer un avenir dans un monde incertain,
se sacrifier pour trouver une parcelle de bonheur, aussi aléatoire qu’il soit.
La mise en
scène, à l’instar de celle
de 2000 + 1 Shots, est ici glaciale. Volontairement. Elle épouse la psychologie
et les gestes des individus, cloîtrés dans des situations qui les dépassent.
Car Three Days Happiness n’essaie pas de faire réaliste. Le film opte plutôt
pour l'instinctif, l'instantané, ce que l'on ne voit pas, ce que l'on peut, à
la rigueur, imaginer. Athanitis privilégie ainsi encore une fois le non-dit, le
silence, les séquences courtes, condensées. En digne élève de Bresson, il
confère une signification symbolique aux objets (miroirs, tables, portes,
fenêtres, ponts, tunnels, couloirs) et au corps (mains, doigts, cous, épaules,
corps entrelacés, regards échangés), leur attribuant un caractère
extradiégétique pertinent. De Bergman, le jeune réalisateur a retenu les gros
plans de visages, la justesse de ton, les jeux de miroir et la mélancolie
ambiante.
Le début et la
fin du film soulèvent une question fondamentale : « comment peut-on donner
forme à quelque chose qui n'existe pas ? » L’existence semble se confondre chez
Athanitis avec l’imperceptible; la vraie vie — et par extension le bonheur —,
c’est ce qu’on ne voit pas. Combien de temps peut-il durer, ce bonheur, une
heure, une journée, une vie ? Questions auxquelles le réalisateur ne donne
aucune réponse dans un film austère, désespéré, sans issue, mais par la même
occasion, reflet d'une société où les rapports entre individus sont totalement
influencés par les enjeux économiques, les rapports familiaux, les affaires du
coeur et l'influence incontournable de la ville.
Sur ce plan, Three Days Happiness est un film
politique, digne représentant d'une mouvance actuelle grecque qui, en rejetant
tout rapport à l'artifice, force à une remise en question du monde.
Un rapport éphémère au monde¦ TREIS MERES
EFTYHIAS | Grèce 2011 — Durée : 90 minutes — Réal. : Dimitris Athanitis — Scén.
: Dimitris Athanitis — Images : Giannis Fotou — Mont. : Stamatis Magoulas — Mus. :
Alexandros Christaras, Michalis Nivolianitis, George Ramantanis — Son :
Christina Sxinioti — Dir. art. : Asi Dimitroulopoulou — Cost. : Asi
Dimitroulopoulou — Int. : Alexandra Aidini (Anna), Katerina Fotiadi (Vera),
Nikol Drizi (Rina), Errikos Litsis, Loukia Pistiola, Chris Radonov, Dimitris
Agartzidis — Prod. : Dimitris Athanitis — Contact : DNA Films (Grèce).
SÉQUENCES
277 | MARS — AVRIL 2012
