Κυριακή 28 Αυγούστου 2011

Τρεις μέρες ευτυχίας σε μια χώρα σε κρίση, Δ. Ντάρτζαλη, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΘΑΝΙΤΗΣ
«Τρεις μέρες ευτυχίας» σε μια χώρα σε κρίση
Mακεδονία της Κυριακής
Της Δέσποινας Ντάρτζαλη

Μετά την Ελλάδα του μιλένιουμ στις «2000+1 στιγμές» και την Ελλάδα των Ολυμπιακών αγώνων στην «Πόλη των θαυμάτων», ο Δημήτρης Αθανίτης στις «Τρεις μέρες ευτυχίας» -τη νέα, έκτη του ταινία- κλείνει την Ελλάδα της κρίσης.


Μην περιμένετε όμως να δείτε ένα ντοκιμαντέρ. Ο σκηνοθέτης επιλέγει να μιλήσει έμμεσα για μια χώρα που καταρρέει. «Έτσι πας και πιο βαθιά, γιατί το άμεσο καλύπτεται από την τηλεόραση, από τις οικονομικές αναλύσεις κλπ. Το θέμα με το σινεμά, και γενικά με την τέχνη, είναι να πας λίγο παραμέσα, στις αιτίες», λέει στη «ΜτΚ».
Τρία ορόσημα της δεκαετίας μέσα από τρεις ταινίες, στις οποίες ο Δημήτρης Αθανίτης κράτησε πρωταγωνιστικό ρόλο και για την πόλη του, την Αθήνα: «Η αισιοδοξία των αλλαγών του νέου αιώνα με το ‘2000+1 στιγμές’, η ευφορία με την Ολυμπιάδα με την ‘Πόλη των θαυμάτων’ και η προσγείωση σε μια πραγματικότητα που μάλλον κανείς δεν φανταζόταν με το ‘Τρεις μέρες ευτυχίας’». Ο τίτλος της νέας του ταινίας προφανώς δεν είναι κυριολεκτικός. Σε μια πόλη που αποσυντίθεται, τρεις νέες γυναίκες, άγνωστες μεταξύ τους, ψάχνουν διέξοδο. Η Ιρίνα ετοιμάζεται να φύγει στον Καναδά για να ξεφύγει από την «οικογένειά» της, που την εκδίδει. Η Άννα παντρεύεται για να διώξει το φάντασμα της διαλυμένης οικογένειάς της, και η Βέρα, στο ξεκίνημα της καινούργιας της ζωής, έρχεται αντιμέτωπη με την κρυμμένη πραγματικότητα της οικογένειάς της.
Μέσα σε τρεις μέρες οι πορείες τους διασταυρώνονται απροσδόκητα και ανακαλύπτουν σχέσεις που αποδεικνύονται καθοριστικές για τη ζωή τους. Βρίσκουν τελικά την ευτυχία; «Αγωνίζονται. Από τη στιγμή που αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα και καταφέρνεις να σταθείς, νομίζω ότι σαφώς έχεις κάνει βήματα προς την ευτυχία. Νομίζω ότι δεν πρέπει να φοβάται κανείς να προσπαθεί να ζήσει τα πράγματα που έχει στο μυαλό του», αποφαίνεται ο σκηνοθέτης. Γιατί επέλεξε να είναι γένους θηλυκού οι βασικοί χαρακτήρες της ταινίας; «Γιατί ουσιαστικά οι γυναίκες ζουν ίσως ακόμη πιο έντονα όλες αυτές τις αντιφάσεις που υπάρχουν γύρω μας. Δεν υπάρχει κάτι που η κοινωνία δεν ζητά πια από τις γυναίκες», διαπιστώνει. Γένους θηλυκού είναι και η τέταρτη -ή η πρώτη- πρωταγωνίστριά του, η Αθήνα. «Όπως το λες. Η πρώτη ή η τέταρτη. Background αλλά και γενεσιουργός αιτία των καταστάσεων».


Οικογένεια και κρίση
Πίσω από κάθε ηρωίδα της ταινίας του κρύβεται μια οικογένεια. Διόλου τυχαία, αφού ο σκηνοθέτης θεωρεί ότι «γι’ αυτή την κατάσταση της κρίσης σε όλα τα επίπεδα -αξιών, οικονομική, πολιτική- που ζούμε σήμερα στην Ελλάδα έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης η οικογένεια. Πιστεύω ότι έχει λειτουργήσει σαν ένας μικρόκοσμος που έχει φροντίσει για το μέλλον των δικών του και μόνον και έχει αδιαφορήσει για το τι συμβαίνει δίπλα. Έχουμε καταλήξει να έχουμε μια κοινωνία από μικρές ομάδες που κάθε μια λειτουργεί για τον εαυτό της. Αυτό, όταν μεγαλώσει λίγο, γίνεται οι συντεχνίες, όπου βλέπεις την αδυναμία συνεννόησης, συνύπαρξης. Και φτάνουμε και στις πολιτικές οικογένειες, όπου είναι εντυπωσιακό το πόσο κυριολεκτικό είναι. Αν δεν αναπτύξουμε ένα συλλογικό όραμα, δεν θα πάμε πολύ μακριά. Δεν μπορούμε να λειτουργούμε σαν μικρές νησίδες, που είναι ή αδιάφορες ή αντίπαλες μεταξύ τους».


Οι κλειστές στρόφιγγες και ο νέος νόμος
Ο Δημήτρης Αθανίτης έχει διαμορφώσει έναν τρόπο παραγωγής που του επιτρέπει να κάνει ταινίες με λίγα χρήματα, κατεύθυνση στην οποία βλέπει να στρέφεται το σύνολο της ελληνικής κινηματογραφίας αλλά κι ένα μεγάλο μέρος του κινηματογράφου εκτός Ελλάδας. Πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς με την ελληνική κινηματογραφική παραγωγή, όταν οι στρόφιγγες της χρηματοδότησης έχουν κλείσει... Ο ίδιος, όπως λέει, μετά από χρόνια πήρε προκαταβολικά μια έγκριση από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) για τις «Τρεις μέρες ευτυχίας». «Ουσιαστικά από χρήματα έχω πάρει ένα μέρος. Έπεσα στην περίπτωση που το ΕΚΚ βρίσκεται σε τρομερή δυσκολία, εδώ και τουλάχιστον 2-3 χρόνια».
Όσο για τον νέο νόμο για τον κινηματογράφο, για την ψήφιση του οποίου πίεσαν οι «Κινηματογραφιστές στην ομίχλη», μέλος των οποίων υπήρξε εξαρχής και ο ίδιος, θεωρεί ότι «είναι ένα βήμα. Το θέμα είναι ότι μέχρι στιγμής δεν έχει δώσει ουσιαστικά καρπούς, γιατί ακόμη είναι στο να επανδρωθεί το ΕΚΚ, να διαμορφωθούν κάποιοι θεσμοί». Πάντως, οι «Κινηματογραφιστές στην ομίχλη» δεν ασκούν εξίσου έντονη πίεση για την εφαρμογή του, γεγονός που παραδέχεται. «Ίσως επειδή γίνεται όλο και πιο βαρύ το οικονομικό κλίμα. Όταν πρωτοσυγκροτήθηκε αυτό το κίνημα, πριν δύο χρόνια, υπήρχε μια αίσθηση των ευρύτερων προβλημάτων, αλλά δεν είχε ακόμη εκδηλωθεί η κρίση με την ένταση που εκδηλώθηκε στη συνέχεια. Αυτά που ήρθαν ήταν ένα φοβερό τσουνάμι. Ουσιαστικά ζούμε αυτό που ζει όλη η χώρα, ότι συνεχώς τα γεγονότα μάς ξεπερνάνε».


Ο ρόλος του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης
Είναι εμφανές ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική κινηματογραφία έχει προσελκύσει περισσότερα βλέμματα από το εξωτερικό. Συμμετοχές και βραβεύσεις σε διεθνή φεστιβάλ, υποψηφιότητα στα Όσκαρ, αλλά και μια προσπάθεια του ελληνικού σινεμά, όπως επισημαίνει ο σκηνοθέτης, «να ‘ανοίξει’ ουσιαστικά εκτός Ελλάδας, όχι μόνο μέσα από βραβεύσεις, αλλά βρίσκοντας συμπαραγωγές». Πιστεύει ότι προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί και πρέπει να συμβάλει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. «Επειδή είναι ένα Φεστιβάλ που επιδοτείται από το κράτος, πρέπει να στοχεύει στην υποστήριξη της ελληνικής ταινίας, τόσο προς τα μέσα αλλά κυρίως προς τα έξω. Το Φεστιβάλ έχει τη δυνατότητα να καλεί μια σειρά από κριτικούς, παραγωγούς, οι οποίοι θα έρθουν να δουν την ελληνική ταινία, θα βοηθήσουν ίσως να πάει σε κάποιο φεστιβάλ, να γίνει κάποια συμπαραγωγή». Χαιρετίζει ως θετική εξέλιξη ότι η Θεσσαλονίκη γίνεται όχι μόνο τύποις αλλά και επί της ουσίας έδρα του Φεστιβάλ και επιμένει να υποστηρίζει πως «πρέπει να αισθανθεί η πόλη ότι είναι δικό της και πρέπει να γίνει δικό της κομμάτι. Πρέπει οι άνθρωποι που βρίσκονται στο τιμόνι να είναι όλο και περισσότεροι από τη Θεσσαλονίκη, υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι».


InfoΣτις «Τρεις μέρες ευτυχίας» παίζουν οι Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Κατερίνα Φωτιάδη, Νικολίτσα Ντρίζη, Ερρίκος Λίτσης, Δημήτρης Αγαρτζίδης, Κρις Ραντάνοβ, Λουκία Πιστιόλα, Κώστας Ξυκομηνός. Η ταινία θα κάνει πρεμιέρα στις «Νύχτες Πρεμιέρας» τον Σεπτέμβριο.

Σινεμά: «Τρεις Μέρες Ευτυχίας» womantime.gr

Σινεμά: «Τρεις Μέρες Ευτυχίας»
http://www.womantime.gr/free-time/cinema/8572.html
30 Ιουλίου 2011
Σινεμά: «Τρεις Μέρες Ευτυχίας»
Ο Δημήτρης Αθανίτης επιστρέφει με την έκτη μεγάλου μήκους ταινία του, ένα θηλυκό δράμα με πρωταγωνίστρια την Αθήνα, μια μητρόπολη που βρίσκεται σε διαδικασία αποσύνθεσης. Οι «Τρεις Μέρες Ευτυχίας» αφηγούνται τις ιστορίες τριών γυναικών, προερχόμενων από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, οι οποίες βλέπουν τις πορείες τους προς τη βίαιη ενηλικίωση να συναντιούνται. Η Ιρίνα, η Άννα και η Βέρα μπορεί να είναι οι ετερογενείς όψεις αυτής της πόλης ή ακόμη και της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας που έχασε απότομα την αθωότητά της. Η ταινία, με πρωταγωνιστές τους Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Κατερίνα Φωτιάδη, Νικολίτσα Ντρίζη και Ερρίκο Λίτση, θα προβληθεί για πρώτη φορά στις επερχόμενες Νύχτες Πρεμιέρας conn-x (14-25/9).

Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011

ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Συνεντευξη στη Βενα Γεωργακοπουλου
      http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=05/08/2011&id=299435

Αν υπάρχει ένας Ελληνας σκηνοθέτης που, χωρίς καλά καλά νά το σχεδιάσει, κατάφερε να κλείσει στις ταινίες του ολόκληρη την τελευταία δεκαετία, με τα πάνω και τα κάτω της, με τα όνειρα και τις διαψεύσεις της, αυτός είναι ο Δημήτρης Αθανίτης.

Η Νικολίτσα Ντρίζη είναι μια Ρωσίδα που θέλει να ξεφύγει από την πορνεία

 Στις «2000+1 στιγμές» υπήρχε η «αναμονή, η ελπίδα, ο αιώνας που ερχόταν». Μετά, στην «Πόλη των θαυμάτων» πρωταγωνιστούσε η «ευφορία της Αθήνας των Ολυμπιακών Αγώνων». Τώρα, στις «Τρεις μέρες ευτυχίας», τη νέα, «πολύ σκληρή ταινία» του, όπως δεν διστάζει να διαψεύσει τον τίτλο της, υπάρχει η Ελλάδα της κρίσης και της κατάρρευσης. Αλλά όχι με άμεσο, εύκολο τρόπο. «Δεν θα δείτε διαδηλώσεις», λέει, «παρ' όλο που τά γυρίσματα έγιναν τον τελευταίο χρόνο από το Κολωνάκι και το κέντρο της Αθήνας μέχρι τις Τρεις Γέφυρες, τους Αγ. Αναργύρους και το Σχιστό».

Αλληλεπίδραση
Αυτό που θα δούμε είναι τρεις πολύ διαφορετικές και άγνωστες μεταξύ τους νέες γυναίκες, γύρω στα 25, που ψάχνουν να βρουν προσωπική διέξοδο μέσα σε μια πόλη που αποσυντίθεται. Η μια, φοιτήτρια, στο ξεκίνημα της ζωής της ανακαλύπτει τα βαρίδια των οικογενειακών μυστικών της. Η άλλη, πωλήτρια, παντρεύεται για να ξορκίσει τους χωρισμένους γονιούς της. Και η τρίτη, Ρωσίδα, προσπαθεί νά δραπετεύσει στον Καναδά από την ίδια την «κοινότητά» της, που τη σπρώχνει στην πορνεία. Μέσα σε τρεις μέρες θα ανακαλύψουν ότι η ζωή της μιας επηρεάζει καθοριστικά την άλλη.
«Για πολύ κόσμο η ευτυχία είναι κάτι που υπάρχει μόνο στα βιβλία ή τίς ταινίες. Εγώ πιστεύω ότι είναι σε μεγάλο βαθμό στο χέρι μας. Αυτό με ιντριγκάρει και στις ηρωίδες μου. Οτι, ενώ έχουν να αντιμετωπίσουν τρομερές δυσκολίες, το παλεύουν» λέει ο Δημήτρης Αθανίτης. «Καμιά φορά ευτυχία είναι και η δυνατότητα υπέρβασης των πραγμάτων. Το να κοιτάξεις κατάματα την πραγματικότητα, όσο σκληρή κι αν είναι. Να κάτι που σαν λαός, σαν κοινωνία επιμελώς αποφεύγουμε».
Γιατί άραγε γύρισε μια ταινία για τις γυναίκες; «Γιατί σήμερα αυτές ζουν διπλά τις αντιφάσεις» απαντά. «Με την υποτιθέμενη χειραφέτησή τους ο αντρικός, κακά τα ψέμματα, κόσμος μας δεν τους χαρίζει πια τίποτα». Το ίδιο «βαθιά πολιτικό» βρίσκει και το άλλο θέμα, που υπόγεια καθορίζει τη μοίρα των ηρωίδων του: την οικογένεια.
«Η ελληνική κοινωνία αποτελείται από οικογένειες, μικρόκοσμους, νησίδες ξένες μεταξύ τους, μην πω και αντίπαλες. Η κάθε μία ταμπουρωμένη στον εαυτό της» λέει. «Δεν υπάρχει ουσιαστική κοινωνικότητα. Κι αυτό είναι σήμερα το μεγάλο ζητούμενο: να ανακαλύψουμε από το μηδέν ένα συλλογικό όραμα. Γιατί ολοένα και περισσότερο συνειδητοποιούμε ότι η κρίση στη χώρα μας είναι πρωτίστως κρίση αξιών -η οικονομική κατάρρευση είναι η συνέπεια».
Χρειάζονται κότσια για να κάνεις μια τέτοια διαπίστωση, όταν είσαι Ελληνας σκηνοθέτης. Οταν σου χρωστάει, όπως συμβαίνει με τον Δημήτρη Αθανιτη, χρήματα το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου γιατί, απλούστατα, δεν έχει μία. Μήπως οι «κινηματογραφιστές στην ομίχλη», ένθερμο μέλος των οποίων είναι και ο ίδιος, βιάστηκαν να βάλουν τον νέο, καλύτερο, κινηματογραφικό νομο πάνω από την οικονομική θωράκιση του ελληνικού σινεμά;
Ο Δημήτρης Αθανίτης παραδέχεται ότι «η παραγωγή ταινιών βρίσκεται στο σημείο μηδέν». Δεν αναθεωρεί όμως τις απόψεις του.
«Εμείς στην Ομίχλη ξεκινήσαμε πριν ξεσπάσει η κρίση, έτσι που οι ραγδαίες εξελίξεις κάπως ξεπέρασαν τα προβλήματα που θέσαμε» παρατηρεί. «Αλλά πιστεύω ότι το κρατικοδίαιτο σινεμά έχει πια τελειώσει. Το ΕΚΚ δεν μπορεί να είναι ο αποκλειστικός παραγωγός, είναι μεγάλο λάθος. Δεν υπάρχει τομέας που να στηρίζεται μόνο στο κράτος και να λειτουργεί καλά». Ο ίδιος μάλιστα βρίσκει ότι «το ρίσκο κάνει τον καλλιτέχνη πιο υπεύθυνο. Τον βάζει σε εγρήγορση, σε αντίθεση με τον "αυτόματο πιλότο": τόσα το ΕΚΚ, τόσα η ΕΡΤ».
Εχει μια ικανότητα να ξεπερνά το «μαύρο-άσπρο». «Τα πράγματα είναι πάντα πιο πολύπλοκα απ' όσο φαίνονται» λέει. «Η τέχνη αυτή την ιδιαιτερότητα έχει, μπορεί να πάει πιο πέρα, πιο βαθιά από τα εύκολα συνθήματα. Μ' αυτή την έννοια οι "Τρεις μέρες ευτυχίας" είναι, ίσως, η πιο... σχεδιασμένη ταινία μου. Σε όλα τα επίπεδα. Συγκρατούσα συνεχώς τον εαυτό μου, που είχε την τάση να γίνεται άμεσος. Προσπαθούσα να έχω μια οξυδέρκεια και εμβάθυνση σε γεγονότα και πρόσωπα».

Μόνο με το βλέμμα
Για το τελευταίο βασίστηκε πολύ στις τρεις πρωταγωνίστριές του: την Αλεξάνδρα Αϊδίνη, την Κατερίνα Φωτιάδη και τη Νικολίτσα Ντρίζη. «Ψάχνω να βρω πρόσωπα που βγάζουν τον ψυχισμό τους χωρίς καν να μιλήσουν, μόνο με το βλέμμα τους» λέει. «Και τα βρήκα».
Η ταινία θα κάνει πρεμιέρα στις «Νύχτες Πρεμιέρας» (14-25 Σεπτεμβρίου). Κάτι που της στερεί τη δυνατότητα να συμμετάσχει στο μη διαγωνιστικό για τις ελληνικές ταινίες Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Ο Δημήτρης Αθανίτης δεν μασάει τα λόγια του. «Ο Δημήτρης Εϊπίδης διευθύνει ένα κρατικό φεστιβάλ, που επιδοτείται για να κάνουμε εξαγωγές και όχι εισαγωγές ταινιών. Οι ξένοι διανομείς, παραγωγοί κ.λπ. έρχονται για να δουν ελληνικές ταινίες και όχι αυτές που ήδη είδαν στις Κάνες και αλλού. Είναι δυνατόν να ζητάει για ένα Ελληνικό Πανόραμα, που θα γίνει μάλιστα στις Αποθήκες του λιμανιού και όχι στο "Ολύμπιον", ταινίες χωρίς καμία δημόσια προβολή;»
info: Παίζουν ακόμα οι Ερρίκος Λίτσης, Δημήτρης Αγαρτζίδης, Κρις Ραντάνοβ, Λουκία Πιστιόλα, Κώστας Ξυκομηνός. Φωτογραφία: Γιάννης Φώτου.