Αν υπάρχει ένας Ελληνας σκηνοθέτης που, χωρίς καλά καλά νά το σχεδιάσει, κατάφερε να κλείσει στις ταινίες του ολόκληρη την τελευταία δεκαετία, με τα πάνω και τα κάτω της, με τα όνειρα και τις διαψεύσεις της, αυτός είναι ο Δημήτρης Αθανίτης.
Η Νικολίτσα Ντρίζη είναι μια Ρωσίδα που θέλει να ξεφύγει από την πορνεία
Αλληλεπίδραση
«Για πολύ κόσμο η ευτυχία είναι κάτι που υπάρχει μόνο στα βιβλία ή τίς ταινίες. Εγώ πιστεύω ότι είναι σε μεγάλο βαθμό στο χέρι μας. Αυτό με ιντριγκάρει και στις ηρωίδες μου. Οτι, ενώ έχουν να αντιμετωπίσουν τρομερές δυσκολίες, το παλεύουν» λέει ο Δημήτρης Αθανίτης. «Καμιά φορά ευτυχία είναι και η δυνατότητα υπέρβασης των πραγμάτων. Το να κοιτάξεις κατάματα την πραγματικότητα, όσο σκληρή κι αν είναι. Να κάτι που σαν λαός, σαν κοινωνία επιμελώς αποφεύγουμε».
Γιατί άραγε γύρισε μια ταινία για τις γυναίκες; «Γιατί σήμερα αυτές ζουν διπλά τις αντιφάσεις» απαντά. «Με την υποτιθέμενη χειραφέτησή τους ο αντρικός, κακά τα ψέμματα, κόσμος μας δεν τους χαρίζει πια τίποτα». Το ίδιο «βαθιά πολιτικό» βρίσκει και το άλλο θέμα, που υπόγεια καθορίζει τη μοίρα των ηρωίδων του: την οικογένεια.
«Η ελληνική κοινωνία αποτελείται από οικογένειες, μικρόκοσμους, νησίδες ξένες μεταξύ τους, μην πω και αντίπαλες. Η κάθε μία ταμπουρωμένη στον εαυτό της» λέει. «Δεν υπάρχει ουσιαστική κοινωνικότητα. Κι αυτό είναι σήμερα το μεγάλο ζητούμενο: να ανακαλύψουμε από το μηδέν ένα συλλογικό όραμα. Γιατί ολοένα και περισσότερο συνειδητοποιούμε ότι η κρίση στη χώρα μας είναι πρωτίστως κρίση αξιών -η οικονομική κατάρρευση είναι η συνέπεια».
Χρειάζονται κότσια για να κάνεις μια τέτοια διαπίστωση, όταν είσαι Ελληνας σκηνοθέτης. Οταν σου χρωστάει, όπως συμβαίνει με τον Δημήτρη Αθανιτη, χρήματα το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου γιατί, απλούστατα, δεν έχει μία. Μήπως οι «κινηματογραφιστές στην ομίχλη», ένθερμο μέλος των οποίων είναι και ο ίδιος, βιάστηκαν να βάλουν τον νέο, καλύτερο, κινηματογραφικό νομο πάνω από την οικονομική θωράκιση του ελληνικού σινεμά;
Ο Δημήτρης Αθανίτης παραδέχεται ότι «η παραγωγή ταινιών βρίσκεται στο σημείο μηδέν». Δεν αναθεωρεί όμως τις απόψεις του.
«Εμείς στην Ομίχλη ξεκινήσαμε πριν ξεσπάσει η κρίση, έτσι που οι ραγδαίες εξελίξεις κάπως ξεπέρασαν τα προβλήματα που θέσαμε» παρατηρεί. «Αλλά πιστεύω ότι το κρατικοδίαιτο σινεμά έχει πια τελειώσει. Το ΕΚΚ δεν μπορεί να είναι ο αποκλειστικός παραγωγός, είναι μεγάλο λάθος. Δεν υπάρχει τομέας που να στηρίζεται μόνο στο κράτος και να λειτουργεί καλά». Ο ίδιος μάλιστα βρίσκει ότι «το ρίσκο κάνει τον καλλιτέχνη πιο υπεύθυνο. Τον βάζει σε εγρήγορση, σε αντίθεση με τον "αυτόματο πιλότο": τόσα το ΕΚΚ, τόσα η ΕΡΤ».
Εχει μια ικανότητα να ξεπερνά το «μαύρο-άσπρο». «Τα πράγματα είναι πάντα πιο πολύπλοκα απ' όσο φαίνονται» λέει. «Η τέχνη αυτή την ιδιαιτερότητα έχει, μπορεί να πάει πιο πέρα, πιο βαθιά από τα εύκολα συνθήματα. Μ' αυτή την έννοια οι "Τρεις μέρες ευτυχίας" είναι, ίσως, η πιο... σχεδιασμένη ταινία μου. Σε όλα τα επίπεδα. Συγκρατούσα συνεχώς τον εαυτό μου, που είχε την τάση να γίνεται άμεσος. Προσπαθούσα να έχω μια οξυδέρκεια και εμβάθυνση σε γεγονότα και πρόσωπα».
Μόνο με το βλέμμα
Για το τελευταίο βασίστηκε πολύ στις τρεις πρωταγωνίστριές του: την Αλεξάνδρα Αϊδίνη, την Κατερίνα Φωτιάδη και τη Νικολίτσα Ντρίζη. «Ψάχνω να βρω πρόσωπα που βγάζουν τον ψυχισμό τους χωρίς καν να μιλήσουν, μόνο με το βλέμμα τους» λέει. «Και τα βρήκα».
Η ταινία θα κάνει πρεμιέρα στις «Νύχτες Πρεμιέρας» (14-25 Σεπτεμβρίου). Κάτι που της στερεί τη δυνατότητα να συμμετάσχει στο μη διαγωνιστικό για τις ελληνικές ταινίες Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Ο Δημήτρης Αθανίτης δεν μασάει τα λόγια του. «Ο Δημήτρης Εϊπίδης διευθύνει ένα κρατικό φεστιβάλ, που επιδοτείται για να κάνουμε εξαγωγές και όχι εισαγωγές ταινιών. Οι ξένοι διανομείς, παραγωγοί κ.λπ. έρχονται για να δουν ελληνικές ταινίες και όχι αυτές που ήδη είδαν στις Κάνες και αλλού. Είναι δυνατόν να ζητάει για ένα Ελληνικό Πανόραμα, που θα γίνει μάλιστα στις Αποθήκες του λιμανιού και όχι στο "Ολύμπιον", ταινίες χωρίς καμία δημόσια προβολή;»
info: Παίζουν ακόμα οι Ερρίκος Λίτσης, Δημήτρης Αγαρτζίδης, Κρις Ραντάνοβ, Λουκία Πιστιόλα, Κώστας Ξυκομηνός. Φωτογραφία: Γιάννης Φώτου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου