Toν θεωρούν άλλοτε ως τον «σκοτεινό» κινηματογραφιστή κι ενίοτε έναν σκηνοθέτη γεμάτο «παιδικότητα». Ο Δημήτρης Αθανίτης (φωτογραφία) «κινείται» πάντοτε στην «κόψη του ξυραφιού» εντός του καμβά της έβδομης τέχνης, όπου ψάχνει να βρει τώρα την απάντηση στο θέμα της σχέσης του χρόνου και μιας έστω ευτυχισμένης στιγμής μέσα από τη νέα ταινία του, που τιτλοφορείται: «Τρεις ημέρες ευτυχίας».
Ως δημιουργός και φιλοσοφημένος άνθρωπος πιστεύει ο ίδιος ότι η ευτυχία δεν χαρίζεται και θεωρεί πως η ανάταση θα έρθει μέσα από την απόγνωση. Συνάμα προφητεύει πως η αλλαγή της κοινωνίας μας, είναι αναπόφευκτη και θα είναι βίαιη, ενώ μιλά στον www.typologos.com για μια προφητική του ταινία, που έβλεπε όσα ερχόταν.
Ο «ταξιδευτής» του ελληνικού σινεμά αποκαλύπτεται μπροστά σας, μοιράζοντας «δροσταλιές» γνώσης για το βαθύτερο νόημα της ζωής και το αύριο της κοινωνίας μας:
Ο τίτλος της νέας σου ταινίας είναι «Τρεις ημέρες ευτυχίας». Ουσιαστικά με τον ίδιο τον τίτλο βάζεις από μόνος σου ένα ερώτημα στον θεατή. Άραγε, μπορεί να έχει «Τρεις ημέρες ευτυχίας» ο κάθε άνθρωπος; Ο τίτλος της ταινίας βάζει ουσιαστικά το θέμα του χρόνου σε σχέση με την ευτυχία. Όμως στο ερώτημα, αν όλοι μπορούν να έχουν τρεις μέρες ευτυχίας την πραγματική απάντηση θα τη δώσει καθένας μόνος του. Η ευτυχία δεν χαρίζεται. Και ταυτόχρονα, μοιάζει να είναι εξαιρετικά άπιαστη. Μου έκανε εντύπωση η ατάκα μιας ηθοποιού στην οντισιόν που έκανα ψάχνοντας τα πρόσωπα της ταινίας. Βλέποντας ότι ήμουν πολύ δύσκολος, μου είπε: «ηθοποιούς για τη ταινία θα βρεις, τρεις μέρες συνεχόμενης ευτυχίας, δεν ξέρω». Βέβαια, αγνοούσε ότι ο τίτλος κάθε άλλο παρά κυριολεκτεί.
-Στην ταινία πλανιέται ο δεσμός της οικογένειας, που κυριολεκτικά έγινε θρύψαλα στις ημέρες μας και λόγω της οικονομικής κρίσης . Τι διαισθάνεσαι ως δημιουργός έρχονται ημέρες απόγνωσης ή ανάτασης;
Η ανάταση θα έρθει μέσα από την απόγνωση. Χωρίς φόβο, με ορθάνοιχτα μάτια, πρέπει πρώτα να δούμε την αλήθεια στον καθρέφτη. Και η αλήθεια είναι ότι η «οικογένεια» έχει καταστρέψει τη χώρα.
Λειτουργεί τελείως αντικοινωνικά, υποκαθιστώντας την κραυγαλέα απουσία συλλογικού οράματος. Στις «Τρεις Μέρες Ευτυχίας», η οικογένεια είναι στο κέντρο, σαν πηγή καταπίεσης και εξαπάτησης. Οι ηρωίδες μου εξεγείρονται απέναντι στο δρόμο που η οικογένεια τους επιβάλλει.
-Πάλι χρησιμοποιείς τρία γυναικεία πρόσωπα και στο συγκεκριμένο φιλμ. Τρία πρόσωπα, που μάχονται για την ευτυχία. Μήπως, καθεμιά από αυτές δεν συμβολίζει και κάτι το διαφορετικό; Γιατί όλες καταλήγουν σε μια βίαιη ενηλικίωση; Μήπως όλα συγκλίνουν στη βιαία αλλαγή της κοινωνίας;
-Ακριβώς, έβαλα τρεις ηρωίδες και όχι μία γιατί δεν ήθελα να μιλήσω μόνο για το προσωπικό θέμα αλλά και για το κοινωνικό. Κάθε μια από τις ηρωίδες της ταινίας συμβολίζει κάτι διαφορετικό. Ανήκουν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις και κάθε μια δίνει μια πραγματική μάχη για να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο.
Μια μάχη που είναι βίαιη, ακόμη και αιματηρή και οδηγεί σε μια ενηλικίωση επώδυνη. Αυτή όμως είναι η πραγματικότητα. Οι ηρωίδες μου έχουν ή αναγκάζονται να αποκτήσουν την εγρήγορση, που σαν κοινωνία δεν έχουμε ακόμα. Η αλλαγή της κοινωνίας μας είναι αναπόφευκτη και θα είναι βίαιη.
-Ως σκηνοθέτης επιθυμείς πάντοτε ν’ αναδεικνύεις και νέα πρόσωπα ως ηθοποιούς- πρωταγωνιστές στις δημιουργίες σου (κυρίως γυναίκες). Αυτό γίνεται, γιατί επιθυμείς να υπάρχει μια φρέσκια ματιά από πλευράς της υποκριτικής τέχνης ή γιατί οι νέοι σε ηλικία άνθρωποι βιώνουν αλλιώς τις όλες τις αλλαγές;
Αναζητώ νέα πρόσωπα, γιατί εκεί υπάρχει η γοητεία της ανακάλυψης, του άγνωστου. Θα θυμάσαι ίσως τη Λένα Κιτσοπούλου στο «Καμιά Συμπάθεια για τον Διάβολο». Η Νικολίτσα Ντρίζη, βασική ηρωίδα στις «Τρεις Μέρες Ευτυχίας», είναι πάλι ένα καινούργιο πρόσωπο. Διάλεξα τρεις νέες γυναίκες σαν ηρωίδες, γιατί σαν γυναίκες και νέες, αντιμετωπίζουν πολύ πιο ακραία τις αντιφάσεις που συσσωρεύονται γύρω μας. Ταυτόχρονα σαν νέες ηθοποιοί, είναι πιο αποφασισμένες να μπουν σε άγνωστους δρόμους.
-Ως άνθρωπος έχεις ταξιδέψει πολύ. Θεωρείς ως συστατικό στοιχείο του κάθε δημιουργού το να έχει δει και να έχει γνωρίσει άλλους λαούς, άλλες κουλτούρες και πολιτισμούς; Ποιοι κάτοικοι μιας χώρας σε εντυπωσίασαν περισσότερο και γιατί;Έχω ταξιδέψει πολύ, αλλά έχω ταξιδέψει πιο πολύ μέσα στις πόλεις και ακόμη πιο πολύ μέσα στους ανθρώπους. Με γοητεύει ο κόσμος των ανθρώπων γύρω μου. Θέλω να μπω στον κόσμο τους να αισθανθώ τη γεύση τους. Βρέθηκα στο Βερολίνο αλλά και στο Γιοχάνεσμπουργκ πριν τις μεγάλες αλλαγές. Ήταν εντυπωσιακό να βλέπεις τις ομοιότητες και τις διαφορές, ανάμεσα σε δυο κοινωνίες τόσο μακρινές.
-Σε έχουν χαρακτηρίσει ως έναν ώριμο κινηματογραφιστή που έχει την ματιά ενός παιδιού. Μήπως κάθε καλλιτέχνης δεν θα πρέπει να έχει μέσα του την παιδικότητα για να δημιουργήσει;
Με έχουν χαρακτηρίσει ακόμη σαν τον πιο σκοτεινό Έλληνα σκηνοθέτη. Δεν ξέρω αν το σκοτεινός είναι μια έννοια κοντινή στο ώριμος. Αυτό που σίγουρα ξέρω, είναι ότι διεκδικώ την ιδιαιτερότητα της ματιάς μου, και τη δυνατότητα να πάω πιο πέρα από τα κλισέ, από την εύκολη κολακεία του θεατή.
Αυτά τα χαρακτηριστικά περιγράφουν νομίζω την «παιδικότητα» που αναφέρεις και κάθε άλλο παρά αντιφατικά είναι με την ωριμότητα. Ωριμότητα είναι για μένα, το πόσο βαθιά θέλεις να βουτήξεις σε ότι κι αν κάνεις. Και ταυτόχρονα πόσο καθαρή είναι η ματιά σου πάνω σε αυτά που αντικρίζεις.
-Με ποιον από τους χαρακτήρες των ταινιών σου έχεις ταυτιστεί περισσότερο ως άνθρωπος και γιατί;
Με τον Άλεξ, τον σκηνοθέτη-ήρωα της πρώτης ταινίας μου, «Αντίο Βερολίνο». Πέρα από το προφανές της ιδιότητας του προσώπου, ήταν και μια συνολική αντιμετώπιση-έκθεση του εαυτού μου εκείνη τη στιγμή, σαν να πρόκειται για τρίτο πρόσωπο. Έπεσα με αλεξίπτωτο στο ελληνικό σινεμά και βρέθηκα με τη μία να κολυμπάω στα βαθιά. Η έκθεση μέσα από ένα alter ego μου ήταν μεγάλη. Ωστόσο δεν έπαιξα εγώ τον σκηνοθέτη στο «Αντίο Βερολίνο». Έπαιξα τον δολοφόνο του.
-Στην ταινία σου «Φιλοσοφία» έχεις μιλήσει προφητικά για ένα κράτος σε πτώχευση, σαν να έβλεπες το «κραχ» που ερχόταν. Τι σε οδήγησε να μεταδώσεις το συγκεκριμένο όραμα σε μια ανύποπτη εποχή;
Η «Φιλοσοφία», πρώτη μικρού μήκους μου, ένα χρόνο πριν το «Αντίο Βερολίνο», γυρίστηκε το 93 και σύμφωνα με το στόρι, οι πόλεμοι στα Βαλκάνια επεκτείνονται και η Ελληνική οικονομία καταρρέει. Ο Πρόεδρος βγαίνει, κηρύσσει πτώχευση και προτείνει σαν μόνη εναπομείνασα δραστηριότητα, τη φιλοσοφία. Η ταινία τότε αντιμετωπίσθηκε σαν επιστημονική φαντασία και τιμήθηκε μάλιστα με σχετικό βραβείο. Σήμερα, είναι πραγματικότητα. Η ταινία είναι προφητική γιατί ο ρόλος της τέχνης είναι αυτός. Να πάει πιο βαθιά. Να δει πέρα από τις απλοϊκές λογικές των συνθημάτων, να φέρει τον καθρέφτη μπροστά μας. Με δυο λόγια, τα σημάδια αυτού που ζούμε σήμερα υπήρχαν από παλιά. Ποιος όμως ήθελε να τα δει;
-Έχεις μπροστά σου έναν τυφλό που παίζει φλογέρα σε μια εκκλησία και δίπλα να σταθμεύει μια λιμουζίνα, από την οποία βλέπεις να βγαίνει ένας κύριος με σικ κουστούμι. Για ποιον από τους δύο θα έκανες ταινία; Κι αν όχι, γιατί;
Είναι ερεθιστική η εικόνα που περιγράφεις. Όμως, δεν θα έμπαινα στο δίλημμα που βάζεις. Θα έκανα μια ταινία και για τους δύο. Στα μάτια μου είναι και οι δύο, αναπόσπαστα κομμάτια του ίδιου κόσμου. Η θα έκανα κα για τους δύο, ή για κανένα.
-Ας γυρίσουμε στις «Τρεις Ημέρες Ευτυχίας». Που προβλέπεται να ταξιδέψει η ταινία στο εξωτερικό; Έχουν κλειστεί προβολές της ταινίας στους κινηματογράφους άλλων χωρών;
Οι «Τρεις Μέρες Ευτυχίας» έκαναν πριν ένα μήνα πρεμιέρα στο Διεθνές Φεστιβάλ της Αθήνας και θα ακολουθήσει η Θεσσαλονίκη. Πιστεύω ότι θα ξεκινήσει σύντομα και μια πορεία σε ξένα φεστιβάλ.
-Ως κοινωνικό ον κατέχεις και τη θέση του γενικού γραμματέα της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Τι οραματίζεσαι ως άνθρωπος κι ως δημιουργός για τον συγκεκριμένο θεσμό;
Η ίδρυση της Ακαδημίας είναι μια μεγάλη τομή. Οι κινηματογραφιστές, χωρίς να ζητιανέψουμε λεφτά απ’ τη πολιτεία και χωρίς να της εκχωρήσουμε την ανεξαρτησία μας, πήραμε τη πρωτοβουλία να ορίσουμε τους κανόνες στο χώρο μας. Η συμβολική σημασία της κίνησης είναι τεράστια και ξεπερνά τα όρια του κινηματογράφου. Δείξαμε ότι πάνω απ’ όλα αυτή τη στιγμή, πρέπει να λειτουργήσουμε σαν υποκείμενα, και να πάρουμε τη ζωή και το μέλλον στα χέρια μας.
Ακόμη μέσα από τα βραβεία μας και τις δύο χρονιές, δώσαμε δείγματα νέου ύφους και ήθους. Χωρίς την ύπαρξη της Ακαδημίας, ελληνική υποψηφιότητα στα Όσκαρ δεν θα υπήρχε. Θέλω να συνεχίσουμε σ’ αυτό το ύφος και να πάρουμε περισσότερες πρωτοβουλίες για την άνθηση του ελληνικού σινεμά.
-Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν εκκολαπτόμενο σκηνοθέτη;
Να είναι ο εαυτός του και μόνον ο εαυτός του.
©Typologos.com 2011- To τρέιλερ της ταινίας «Τρεις ημέρες ευτυχίας» του κ. Δημήτρη Αθανίτη δόθηκε αποκλειστικά για τις ανάγκες της συνέντευξης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου